Granulomateuze talgklieradenitis is een zeldzame dermatose bij de hond en zeer zeldzaam bij de kat.
De oorsprong van deze eigenaardige huidziekte is nog steeds slecht gedefinieerd. De sterke raciale aanleg van de Akita Inu en de Poedel suggereert een genetisch defect bij deze rassen. Het feit dat twee gezonde ouders het leven kunnen schenken aan sommige zieke pups en andere niet, pleit voor een autosomaal recessieve genetische overdracht.
Naast de twee belangrijkste rassen zijn er nog andere rassen die risico lopen: de Samojeed, de Vizla (Hongaarse Pointer), de Teckel en, meer anekdotisch, de Shih Tzu, de Bobtail, de Duitse en Belgische Herders .... Geen ras lijkt volledig gespaard te blijven ....
Etiopathogenie (= factoren die tot de ziekte leiden) : verschillende hypothesen worden nog onderzocht:
- een immunologische, celgemedieerde aanval op de talgklieren die leidt tot hun vernietiging (de meest waarschijnlijke oorzaak)
- een defect in de keratinisatie die ontsteking en atropie van de ducten en talgklieren veroorzaakt
- een anatomische afwijking van de talgklieren die leidt tot een lekkage van lipiden in de lederhuid. Deze lipiden zouden als vreemde lichamen in de lederhuid worden beschouwd. Ze zouden een lokale ontstekingsreactie opwekken
- een defect in het vetmetabolisme dat een verhoorningsanomalie en een vernietiging van de talgklieren veroorzaakt
De klinische verschijnselen verschillen naar gelang van het getroffen ras en zijn vachttype (Akita Inu, Vizla, Poedel), maar ook naar gelang van de ernst en de duur van de ziekte
Bij granulomateuze talgklieradenitis zijn de talgklieren veranderd en is de talgproductie verminderd, wat leidt tot de aanwezigheid van soms dikke schilfers en folliculaire mantels (de haren lijken samengeklonterd te zijn, samengekleefd door een soort korst die vertrekt vanuit de oorsprong van de haren op het huidoppervlak).
De laesies zijn vaak symmetrisch. Ze treffen vooral het dorsale deel van de romp, het gezicht, de slapen en de oorschelpen. Betrokkenheid van het hele lichaam is ook mogelijk.
De laesies nemen de vorm aan van :
- Slechte vachtkwaliteit: droog, fijn, broos haar...
- Puisten die zich aan de huid hechten en mantels rond het haar vormen (folliculaire mantels)
- Rattenstaart: gebrek aan haar op de staart en schubben die het overblijvende haar samenkleven
- Ringvormige vlekken met alopecia en aan de huid klevende schubben (kortharige rassen)
- Bacteriële infectie (pyodermie) gaat vaak gepaard met talgklierontsteking (vooral bij Akita Inu)
De diagnose is gebaseerd op :
- Klinisch uitzicht van de huid
- Huidbiopsie die analyse van de huidstructuren mogelijk maakt. Het vertoont hyperkeratose (overmatige hoornlaag), ontsteking gericht op de talgklieren of atrofie, soms met totale verdwijning van deze laatste.
Behandeling
Uit een studie die in 2010 in het tijdschrift Veterinary Dermatology is gepubliceerd, blijkt dat de beste resultaten bij de behandeling van deze huidziekte worden verkregen door een combinatie van lokale en systemische (orale) behandelingen. Deze behandelingen moeten worden geëvalueerd op basis van hun resultaten, kosten en gebruiksgemak.
- Shampoos die vooral op schubben en haarschubben werken
- Oliebaden
- Vochtinbrengers
- Immunomodulatoren (ciclosporine)
- Kwaliteitsvoeding rijk aan essentiële vetzuren (EFA) of EFA-suppletie
- (Vitamine A)
Conclusie:
Granulomateuze talgklieradenitis is een ongewone ziekte die bij de getroffen personen een zeer slechte vachtkwaliteit veroorzaakt. Deze aandoening wordt vaak beter behandeld wanneer de diagnose in een vroeg stadium wordt gesteld en de voorgestelde plaatselijke en algemene behandelingen snel worden gestart.
© Luc Beco