Vlooien zijn vleugelloze insecten met een lateraal afgeplat lichaam. Ze zijn 1,5 - 4mm lang en hebben 3 paar poten. Met de twee laatste krachtige springpoten kunnen ze indrukwekkende sprongen maken (30cm).
Het meest voorkomende soort bij onze huisdieren is Ctenocephalides felis felis (kattenvlo). Dit soort vertegenwoordigt 98% van de locale bevolking.
Levenscyclus van de vlo:
In tegenstelling tot wat men vaak denkt is de vlo een permanente parasiet die het hele leven op het dier blijft, zich voortplant en eet. De vrouwtjes leggen eitjes 20 – 36 uren na hun eerste bloedmaaltijd. Ze kunnen zich zeer snel voortplanten want ze kunnen 40-50 eieren per dag leggen (gemiddelde van 20-30) gedurende 50-100 dagen. Vlooieneieren zijn ovaal, 0,3 - 0,5mm lang, doorzichtig en parelwit. Gemiddeld 1-2 uur na het leggen rollen ze uit de vacht. Onder optimale omstandigheden (relatieve vochtigheid > 50% en temperatuur rond 25°) komt er na 2-7 dagen een larve uit. De larven zijn +/- 1mm lang en lijken op een behaarde worm. Ze maken verschillende opeenvolgende stadia door: larve 1, larve 2 en vervolgens larve 3 bruinrood van kleur en 6 mm lang. Ze voeden zich met organische overschotten, uitwerpselen van volwassen vlooien en niet-levensvatbare eieren. Larven hebben vochtigheid nodig en kunnen zich maar over beperkte afstanden verplaatsen (+/- 50cm) om zonlicht te vermijden. Ze kruipen in tapijten, spleten in de vloer, onder de kussens en verpoppen zich uiteindelijk. De poppen zijn weerstandig tegen UV stralen en temperatuur wisseling. Onder invloed van milieutrillingen en onder optimale vochtigheids- en temperatuur omstandigheden komt een volgroeide vlo uit de pop.
De hele cyclus neemt gemiddeld zo'n 21 - 35 jours in beslag (minimum 14 dagen), maar kan ook soms maanden duren onder slechte omstandigheden. De volwassen vlo wordt aangetrokken door licht, lichaamswarmte, luchtbewegingen, CO2 in de uitademingslucht en schaduw/licht wisseling om op zijn gastdier te springen.
Klinische tekenen:
Ze zijn heel verschillend en hangen van het diersoort (hond, kat) maar ook van de individuele gevoeligheid af. Katten kunnen bijvoorbeeld vol met vlooien zitten en geen huidletsels vertonen: ze zijn geïnfesteerd maar vertonen geen letsels omdat ze niet allergisch zijn. Bij honden die allergisch zijn voor vlospeeksel (vlooienallergie dermatitis) kan de jeuk (krabben, likken, bijten) zeer intens zijn. Deze reactie is meestal gelokaliseerd ter hoogte van de rug. Bij katten met vlooienallergie is het klinische beeld zeer variabel: miliaire dermatitis (zeer kleine bultjes met korstjes), hypereosinofiel syndroom, verspreide alopecia (gebroken haren door het likken) over lichaamsgedeeltes waar de kat zich kan likken.
De behandeling:
Om een doeltreffende behandling te verkrijgen moet men rekening houden met de cyclus van de vlo en moeten dus het dier (adulticide producten) maar ook zijn omgeving behandeld worden.
Voor uw huisdier zijn de volgende maatregelen nodig:
- Het gebruiken van een product met adulticide werking (doden van de volwassen vlooien)
- Het naleven van de dosering en van het interval tussen de toedieningen
- Het gebruiken van een product dat aangepast is aan het diersoort (kat, hond…)
- Het kiezen van een product dat aangepast is aan het dier (allergisch of niet) en aan zijn omgeving
- Het kiezen van een doeltreffend product (snelle vlo dodende werking, repulsieve effect, werkingsduur, werking tegen larvaire stadia…)
- Het kiezen van een product dat onschadelijk is voor het dier (geen risico)
- De behandeling van alle dieren in het huishouen
Voor de omgeving zijn er verschillende sprays die een werking tegen de volwassen vlooien maar ook tegen de larven vertonen. Er zijn andere bestanddelen (sprays, tabletten of "spot-on") die een werking vertonen tegen chitine synthese (schild van het insect), tegen het groeihormoon van de vlo of tegen de eieren. Ze verhinderen de ontwikkeling van de vlooien in uw huis.
In hel algemeen is een combinatie van verschillende producten vaak nodig om een doeltreffende vlooienbehandeling te verkrijgen. Uw dierenarts is de enige persoon die uw dier en de verschillende producten kent, vertrouw hem!