De gisten van het geslacht Malassezia zijn sinds de jaren negentig van erkend klinisch belang. Malassezia zijn lipofiele gisten (verhoogde groei in aanwezigheid van lipiden) maar niet lipo-afhankelijk (zij kunnen zonder lipiden groeien) zoals andere gistsoorten. Zij verschijnen als kleine bolvormige of eivormige microscopische elementen. Ze planten zich voort door knopvorming, waardoor een littekenachtige zwelling op de moedercel ontstaat. Deze uitstulping geeft de gist een pinda-, kiel- of "Russische pop"-uiterlijk.
Ze maken deel uit van de normale huid- en oorflora van gezonde honden. Zij worden bij voorkeur aangetroffen op de lippen, de interdigitale ruimten, de ledematen, de borstkas, de buik, de vaginale en de anale streek.
Malassezia is geen klassieke bevinding bij katten. Ernstige inwendige ziekte moet worden gezocht.
Basset Hounds, Shih Tzu, Beagles vertonen een raciale predispositie voor het ontstaan van malassezia-gerelateerde dermatitis (huidontsteking). Allergische dermatitis zoals atopische dermatitis bij honden, endocrinopathieën (hypothyreoïdie...) en vele andere dermatosen zijn risicofactoren. De rassen die er vatbaar voor zijn, verschillen echter van land tot land! Overmatige vochtigheid, hypersecretie van oorsmeer of talg en de aanwezigheid van huidplooien bevorderen het ontstaan van Malassezia dermatitis.
Symptomen:
Malassezia dermatitis wordt gekenmerkt door pruritus (bijten, likken, krabben), erytheem (roodheid), soms alopecia (haaruitval) en een vette, schilferige huidaandoening (roos). Een ranzige geur is gebruikelijk. De voorste hals, het hoofd, de interdigitale ruimten, de ars en de liezen zijn de meest getroffen lichaamsdelen.
Malassezia otitis komt veel voor. Het wordt gekenmerkt door kriebel in de oren, erytheem (roodheid) en zacht tot droog bruin oorsmeer.
Diagnose:
De diagnose wordt gesteld op basis van de klinische verschijnselen van de laesies en de aanwezigheid van gist bij cytologisch onderzoek (uitstrijkje van het oppervlak of oorsmeerstaafje voor microscopisch onderzoek). Schimmelkweken worden zelden uitgevoerd omdat cytologie meestal voldoende is om het klinisch vermoeden te bevestigen.
Behandelingen:
Bij dermatitis Malassezia moet altijd worden gezocht naar een onderliggende of geassocieerde dermatose. De behandelingen die voor mycosen worden gebruikt, worden aanbevolen in uitwendige (topische) of orale (systemische) vorm.
Voor Malassezia otitis worden verschillende oordruppels of zalven met antischimmelmiddelen aanbevolen.
PS: Chronische oorontstekingen met zwart, ranzig ruikend oorsmeer hebben veel vaker te maken met de aanwezigheid van Malassezia dan met de persistentie van een oorparasiet. Terugkerende oorontstekingen zijn zeer zeldzaam. Vraag uw dierenarts om de diagnose te bevestigen door cytologisch onderzoek!